Berichten

Het heeft het nieuws niet groots gehaald, maar het heeft potentieel wel een enorme invloed op ons leven: de hervorming van het auteursrecht. Het EU parlement heeft afgelopen week voor een voorstel gestemd dat als loffelijk streven heeft artiesten en auteurs van origineel werk beter te beschermen. In het voorstel zijn op nogal controversiële wijze twee nogal controversiële artikelen verstopt.

Artikel 11 heeft de bijnaam de linktax gekregen, omdat het een licentie nodig maakt om te linken naar nieuwsartikelen. En dat zal wat gaan kosten. En dat betekent dat veel uitstekende websites zoals Wikipedia dit soort links zullen verwijderen. En dat betekent dat het voor ons, Europese burgers, lastiger wordt om echt nieuws van nepnieuws te onderscheiden. (Alsof dat niet al lastig genoeg is.) Maar laten we het eens over dat andere artikel hebben.

 

Artikel 13 – Het uploadfilter

Dit artikel maakt grote aanbieders zoals de sociale media-platforms aansprakelijk voor copyright-schendingen door hun gebruikers. Het dwingt, met andere woorden, deze platforms alle posts van hun gebruikers te scannen en tegen een auteursrecht-database aan te houden. En het materiaal tegen te houden als het te veel lijkt op auteursrechtelijk beschermd materiaal.

Er zijn verschillende problemen met zulke filters, waarvan ik er hier een paar wil behandelen:

 

Wie checkt de claims?

In het huidige auteursrecht beslist een rechter als er een dispuut is. Zo’n rechter kan het misschien bij het verkeerde eind hebben, maar zijn of haar beweegredenen worden gedocumenteerd. Een uploadfilter is een algoritmische zwarte doos, die niet kan uitleggen waarom een upload als auteursrechtenschending wordt opgevat. En dat leidt nu al tot problemen. Youtube heeft al tijden een dergelijk filter, en Facebook tegenwoordig ook. Onafhankelijke auteurs klagen geregeld dat origineel werk dat ze zelf gecomponeerd of gemaakt hebben door YouTube wordt geweigerd. Zonder uitleg. Je kan in beroep, maar dat is niet makkelijk, en baat meestal niet.

Het filter heeft het ook vaak mis bij uitvoeringen van klassieke muziek. Stel: je speelt in je huiskamer een stukje van Bach. Al 300 jaar dood, dus auteursrechten zijn geen punt meer, zou je denken. Tot je het bericht krijgt dat 47 seconden van jouw optreden van Sony zijn.

Dat overkwam pianist James Rhodes.

Hij tekende bezwaar aan bij Sony, maar dat bezwaar werd geweigerd. Pas toen hij zijn klacht twitterde en Sony van alle kanten geridiculiseerd werd, werden zijn 47 seconden weer hoorbaar. Zonder uitleg of excuus overigens.

Foutje?

In het geval van Sony mogen we nog aannemen dat het om een foutje gaat*: de opnames van James Rhodes en die van Glenn Gould leken blijkbaar voor het Facebook algoritme teveel op elkaar. Maar er zijn ook entiteiten die het auteursrecht van white noise claimen.

In dergelijke disputen zijn er drie partijen:

• De auteursrechthebbende, die het materiaal voor het filter aanbiedt. (Sony) Hoe checken we de integriteit?
• Het platform, dat de filtering uitvoert (Facebook) Hoe controleren we het algoritme?
• De auteur die van plagiaat wordt beschuldigd (James Rhodes): Hoe maken we bezwaar aantekenen eenvoudig, en welke onafhankelijke partij beoordeelt deze bezwaren?

Artikel 13 legt de hele verantwoordelijkheid bij het platform neer, dat zijn algoritme onder druk van grote partijen waarschijnlijk eerder wat te veel laat weigeren dan wat te weinig. En dat gaat ten koste van de individuele kleine creators.

 

Legaal gebruik

Hoe maakt het algoritme onderscheid tussen legaal gebruik en illegaal gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal? De vrees is: niet. Want de wet blijft toestaan dat mensen mogen parodiëren en citeren**.

Dat soort nuances zijn voorlopig nog te hoog gegrepen voor filters. En daarom is de internetgemeenschap bang dat we binnenkort de memes gaan kwijtraken. Omdat ze uitgefilterd worden. Memes pakken vaak een foto en geven daar een absurd onderschrift bij. Een meme is een vorm van parodie, en is wettelijk meestal gewoon toegestaan.

Het internet wordt armer als parodieën worden weggefilterd, maar het verdwijnen van citaten zou nog veel desastreuzer zijn.

 

Creative Commons

De foto’s die ik gebruik voor deze blog hebben over het algemeen een Creative Commons licentie. Creative Commons is een auteursrechtvorm waarin de maker deels of geheel afscheid doet van haar recht. Er zijn verschillende vormen. Soms moet je als gebruiker de naam van de auteur vermelden. Soms wordt je verplicht om afgeleid werk weer onder dezelfde licentie te delen. Maar verder mag je er als gebruiker mee doen wat je wilt.

Wat houdt een kwaadwillende tegen om Creative Commons materiaal te claimen? Wie controleert dat? Wie regelt de geschillen? Onontgonnen terrein. 

 

Er zijn nog meer aanmerkingen op artikel 13, zoals het feit dat alleen grote aanbieders in staat zullen zijn de enorme databases met auteursrechtelijk beschermd materiaal bij te houden en een voldoende efficiënt filter te ontwikkelen. Of de vraag of gamers nog wel mogen livestreamen. 

Over het geheel genomen verwacht ik dat artikel 13 het tegenovergestelde oplevert van wat de EU voor ogen had met het voorstel. Als kleine auteur (filmer, musicus, schrijver) wordt het je alleen maar moeilijker gemaakt.

 

Links

 

In beroep gaan tegen foutieve auteurs/copyright claims kan mede via Creator’s hub.
Al meer dan een miljoen mensen hebben een petitie getekend tegen artikel 13. De petitie is nog open, want er is binnenkort nog een laatste stemronde.

 

*hoewel Sony niet zo’n geweldige reputatie heeft De manieren waarop het bedrijf zijn copyrights probeerde te beschermen waren niet altijd legaal. 

**Parodie: geeft een humoristische draai aan een origineel werk
 Citaatrecht: een stukje van een song laten horen om het te becommentariëren.